• En castellano
  • En galego
  • In English
  • Temas
    • Breves
    • Ciberactivismo
    • Colapso
    • Cultura
    • De todo
    • Economía
    • Lingua
    • Literatura
    • Política
    • Sluagh-ghairm
    • Social
    • Meta
  • Citas
  • Inicio
  • Sobre este blog

De(s)varia materia

Textos de Manuel Casal Lodeiro, (a) Casdeiro

Menu
  • En castellano
  • En galego
  • In English
  • Temas
    • Breves
    • Ciberactivismo
    • Colapso
    • Cultura
    • De todo
    • Economía
    • Lingua
    • Literatura
    • Política
    • Sluagh-ghairm
    • Social
    • Meta
  • Citas
 › Colapso › Economía › En galego › Social › Unha ollada crítica ao concepto de «pobreza enerxética»

Unha ollada crítica ao concepto de «pobreza enerxética»

casdeiro 2015/07/10     No Comment    

(Artigo publicado dentro do monográfico «A fondo», nº 95, sobre Pobreza Enerxética publicado na edición impresa do semanario Sermos Galiza nº 130, 22/01/2015.)

Nestes últimos anos abriuse paso no debate político e social un concepto novo: o da pobreza enerxética. E non é casual que o fixera no momento no que o petróleo cru chegou ao seu teito de extracción a nivel mundial e comezou a devalar. Coido que esa confluencia merece unha análise do que subxace ao concepto de “pobreza enerxética”. Se entendemos por tal a carencia de recursos enerxéticos, o primeiro que debemos salientar é que o devalar dos combustibles fósiles nos sitúa ao conxunto da especie nunha situación irreversible na que seremos cada ano máis “pobres” enerxeticamente. E non só por dispormos de menos gasolina ou gasóleo e a prezos máis caros (a situación actual do prezo do petróleo non será duradoira e forma parte da extrema volatilidade xa prevista polos analistas do “Peak Oil”), senón tamén pola dificultade para producir electricidade a prezos tan económicos como ate o de agora, pois mesmo as fontes renovables son dependentes das fósiles para construír, instalar e manter os elementos de captación (paneis, aeroxeneradores, etc.). Polo tanto cando falemos de pobreza enerxética deberiamos entendela como un camiño inexorable de toda a nosa especie, e non só como algo que lles está a pasar unicamente ás capas máis desfavorecidas da poboación. Todos e cada un de nós vai ter que dedicar cada vez unha maior parte dos seus ingresos a pagar pola enerxía. Será así ata chegar o punto en que a sociedade xa non poida permitirse este modelo enerxético e este metabolismo civilizatorio. Por outra banda, falamos de pobres enerxéticos, pero… comparados con quen? Se ollamos cara ao pasado e ao futuro da nosa especie, ou a millóns de humanos coetáneos nosos, seguramente os “pobres” enerxéticos resultamos bastante “ricos”.

Pero volvendo á situación da “pobreza enerxética” dentro do marco de queda da dispoñibilidade global de enerxía da especie humana, non podemos esquecer que aínda hoxe, a media nas sociedades industrializadas é de tal nivel que se adoita comparar con dispormos cada un(ha) de nós de centos de “escravos”. É dicir, cada habitante das sociedades da opulencia enerxética temos ao noso dispor, 24 h/día e grazas sobre todo ao petróleo, a enerxía equivalente a unha cantidade de escravos humanos equiparable ás dos reis da antigüidade. Así que cando esa dispoñibilidade cae, mesmo de forma importante… cómpre dicir que somos “pobres” enerxeticamente? É evidente que todo depende de con qué nos comparemos. Richard Heinberg explícao claramente: “A enerxía dun litro de gasolina equivale á dunha persoa traballando duramente durante un mes, e un estadounidense cun soldo mínimo pode comprar un litro de gasolina cuns 20 minutos de traballo. (…) Polo tanto, mesmo para quen ten un soldo baixo, a enerxía foi, e aínda é, tan incriblemente barata que case resulta gratis. De aí a nosa capacidade para crear unha sociedade na que calquera persoa ten centos de escravos enerxéticos.” Non perdamos isto de vista cando falemos de cousas como o “dereito á enerxía” dos “reis enerxéticos” vidos a menos que aínda somos.

Ademais a carencia de enerxía da que falamos hai que avaliala en función das nosas necesidades. É pobre enerxeticamente unha familia que non pode pagar 100 euros de gas natural ou de butano ao mes? Se a súa casa está ben illada ou dispón de calefacción solar pasiva e cociña con biomasa renovable, seguramente non precisará tal gasto. Entón non cómpre falar de pobreza. Pero se vive nun piso dunha mala eficiencia enerxética, precisa do gas para cociñar, ter auga quente e non enfermar co frío, daquela si. De novo a pobreza resulta relativa, e o “dereito” humano debería ser a ter as necesidades básicas cubertas, o cal non implica ter dereito a uns determinados euros/mes para a luz e o gas, nin tan sequera a dispor duns kilojoules/mes.

E para rematar, a reflexión fulcral: cabe falar dalgunha pobreza que non sexa enerxética? É dicir, se a pobreza é —segundo o Estraviz— a “falta do necessário na vida”, logo deberiamos ver que por tras de todo o necesario que é material, está a enerxía: sen ela non podemos obter comida nin auga, nin saúde nin sanidade, nin quecer no inverno, provernos de abrigo nin teito. Todo o material da nosa vida está embebido da enerxía que se precisa para a súa elaboración, distribución e mantemento. E a propia comida fornécenos da enerxía máis vital: a endosomática. Somos seres vivos e polo tanto a principal “riqueza” que precisamos é a enerxía para manter os nosos procesos biolóxicos. Entón, probablemente, falar de pobreza enerxética como se fose só un aspecto máis do problema social da pobreza, é dar unha falsa impresión, se cadra debida á concepción monetarista da economía e á incomprensión da nosa integración nos ciclos de enerxía e materiais da biosfera, e compría mellor falarmos simplemente de pobreza e do papel central que nela e na vida ten a enerxía. Sermos pobres non é carecermos de diñeiro: é, antes que nada, carecermos de enerxía.

Colapso Economía En galego Social
alimentaciónbiomasacalefaccióncolapsocombustibles fósilescrise económicaeficiencia enerxéticaelectricidadeenerxíaenerxía endosomáticaenerxías renovablesescravos enerxéticosgalizagas naturalgasolinaillamentomodelo enerxéticonecesidades humanaspeak oilpetróleopobrezapobreza enerxéticaprecariedaderichard heinbergsermos galizateito do petróleo

 Entrada anterior

Salir(se) es la clave

― 2014/12/03

Entrada siguiente 

Descifrado o significado (céltico) de «Ana Manana»?

― 2015/07/18

Autor: casdeiro

Artículos relacionados

casdeiro ― 2020/10/02 | No Comment

La Humanidad se está matando con una sobredosis…

La Humanidad se está matando con una sobredosis de energía fósil.

casdeiro ― 2020/09/08 | No Comment

Contra a censura arbitraria de Facebook á divulgación da ciencia académica

casdeiro ― 2020/06/27 | No Comment

Entrevista para Nós TV (sobre Alcoa, Decrecemento, etc.)

casdeiro ― 2020/06/02 | 2 comentarios

Immanuel Kant y los escenarios: ¿quién se la juega en realidad con los cálculos temporales? Segunda parte de mi respuesta a Emilio Santiago Muíño

casdeiro ― 2020/05/24 | 1 comentario

La irrelevancia de acertar con las fechas del colapso. Una breve respuesta a Emilio Santiago Muíño

casdeiro ― 2020/03/26 | No Comment

Las lecciones de la plaga

casdeiro ― 2020/02/19 | 4 comentarios

El otro negacionismo

casdeiro ― 2019/09/06 | No Comment

No es que seamos anticapitalistas…

Deja una respuesta Cancelar respuesta

Este sitio usa Akismet para reducir el spam. Aprende cómo se procesan los datos de tus comentarios.

Citas

“Obstinarnos en perseguir el crecimiento económico en un mundo que ha chocado ya con sus límites, nos conduce a la "fórmula hitleriana" que describió Carl Amery.”

— Manuel Casal Lodeiro (Citas)

Buscar no blog

Sostén o meu labor

Recibe os artigos cada mes

Personas suscritas: 124


Colapso, peak oil, politica…

Nosotros, los detritívoros (3ª ed.)

Nosotros, los detritvoros (3ª edición)

Izquierda & colapso

La izquierda ante el colapso de la civilización industrial / A esquerda ante o colapso da civilización industrial (capas)

@Casdeiro

Tweets by @casdeiro

Comentarios recientes

  • casdeiro en Cuando comprendemos que nosotros no vamos a cambiar el mundo
  • Andrea en Cuando comprendemos que nosotros no vamos a cambiar el mundo
  • casdeiro en Dándole otra vuelta al «efecto Carter»
  • Sobre la Red 5G y su “revolución” | No oficial en 5G vs. 7G
  • arménio pereira en Una religión por primera vez esclarecedora
  • casdeiro en Una religión por primera vez esclarecedora
  • arménio pereira en Una religión por primera vez esclarecedora
  • ander en 5G vs. 7G
  • Lean “Colapso”. Reseña (pero no solo) del libro de Carlos Taibo – Escritos para la Emancipación en 20 Razones para preferir el Decrecimiento frente al Green New Deal (como opción política ante el colapso civilizatorio)
  • «Green new» disfraz o «green new» decrecimiento – Blog Patria Grande en 20 Razones para preferir el Decrecimiento frente al Green New Deal (como opción política ante el colapso civilizatorio)

Categorías

  • Breves (85)
  • Ciberactivismo (30)
  • Citas (21)
  • Colapso (189)
  • Cultura (63)
  • Economía (88)
  • En castellano (194)
  • En galego (133)
  • In English (6)
  • Lingua (22)
  • Literatura (10)
  • Meta (2)
  • Política (244)
  • Sluagh-ghairm (16)
  • Social (150)

Preparando unha Galiza pospetróleo

Guía para o descenso enerxético - Galiza.PosPetroleo.com

Proxectos

  • 15/15\15
  • A Esquerda ante o Colapso
  • Ames Pospetróleo
  • Antroponimia de Galicia
  • Bibliografía Pospetróleo
  • Cénit del petróleo
  • ContraInfoteca
  • Crisis Económica
  • Crisis Económica (archivo de noticias)
  • Debulla
  • Democracia Directa Digital
  • Diáspora poética
  • Fillos de Galicia
  • Grândola Galega
  • Manifiesto Última Llamada
  • Militia Lyrica
  • Mina de ouro en Corcoesto / Corcoesto's gold mine
  • Municipios Pospetróleo
  • Nación Mundial Galega
  • Nomes Galegos
  • Patada al Diccionario
  • Pico del petróleo
  • Referendum mundial
  • Res Rética
  • Véspera de Nada
  • Yo No Compro

Recomendados

  • Crisis Energética
  • Decrecimiento
  • Derrota y navegación
  • Habas contadas
  • Los niños perdidos
  • nuevo DESorden
  • Oil Crash
  • Question Everything
  • The Archdruid Report
  • The Oil Drum
  • Tratar de comprender, tratar de ayudar

Democracia Directa Digital

Democracia Directa Digital

Galiza sustentable

Nación Mundial Galega

Bandeira da Nación Mundial Galega

Archivos mensuales

Social Links

Copyright © Manuel Casal Lodeiro